ÄÀÀÒÃÀÍ ÇÀÁÈÐÀÕ ÁÓÐÕÀÍïÉ

ÄÀÂÆ ÇÀÀËÄÀÕ ÇÀÑÀÃÃ¯É ÁÎËÃÎÑÎÍ ÍÜ

          Èíãýæ àñóóõûí ó÷èð íü ºíººäºð õ¿íèé àëòàí àìèéã õîðîîñîí àëóóð÷èíã áóðóóòàéã ìýäñýýð áàéæ èëò õààöàéëàí õàìãààëæ ¿íäñýí õóóëèéí õàìãààëàëòòàé õ¿íèé àìüï ÿâàõ ýðõèéã õºñºðë¿¿ëñýí íîöòîé ¿éëäýë áîëæ îëíû ÷èõèéã äýëäèéëãýæ, í¿äèéã áºëòèéëãºñºí øèéäâýð ãàðãàæ áàéãàà Òºâ àéìãèéí õóóëèéí áàéãóóëëàãóóäòàé øóóä õîëáîîòîé þì. Ò¿¿íèé äîòîð ìºðäºí áàéöààã÷ Öîãòáàÿð áîëîí õÿíàëòûí ïðîêóðîð Íýðã¿é ïðîêóðîðûí áàéãóóëëàãûí áóñàä íºëºº á¿õèé àëáàí òóøààëòàí íàð Ìîíãîë Óëñûí Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèàñ ýõëýýä îëîí õóóëèéã çºð÷èæ, Ìîíïîëèìåíò ÕÕÊ-íû õºðºíãºëºã àæèëòíóóäûí äóðààð ààøëàõûã õàìãààëæ, òýäýíä ÿë çàâøóóëæ áàéãàà àñóóäàë íü ¿íýí õýðýãòýý òóõàéí êîìïàíèòàé àõ ä¿¿ñýã òºäèéã¿é àøèã ñîíèðõëûí íýãäýëòýé áàéäëûã õàðóóëæ áàéíà. Õ¿íèé çºð÷èãäñýí ýðõèéã ñýðãýýæ, õàìãààëäàã òºðèéí àëáàí òóøààëòíóóä ìààíü èíãýæ õàíäàæ áàéãàà íü èðãýí õ¿íä “Äýýøýý òýíãýð õîë, Äîîøîî ãàçàð õàòóó”-ã õàðóóëñàí Ìîíãîëûí íèéãýìä àéäàñ äóóäñàí áàðèìò áîëëîî.

          ªíººäºð ìàíàé íèéãýìä ìºíãºòýé íü ìºíã¿éãýý, áóóòàé íü áóóã¿éãýý, õ¿÷òýé íü õ¿÷ã¿éãýý, ýðõ ìýäýëòýé íü ýðõ ìýäýëã¿éãýý äàðëàæ òýïíèéã õ¿í áèø ìýòýýð õàðüöàæ òýäíèé àìèéã õºíººäºã, íýã ¸ñîíäîî íèéãìèéí çàñàã áóñ áàéãàëèéí çàñàã  /õ¿÷òýé íü õ¿÷ã¿éãýý áàðüæ èääýã/ íî¸ðõîæ áàéãààãèéí íîòîëãîî ãýëòýé…

Õýðãèéí íºõöºë

          Ìîíãîë óëñàä 1998 îíîîñ ýõëýí àæèëã¿éäýë, ÿäóóðëûí óëìààñ àðãàã¿éí ýðõýíä îëîí õ¿ì¿¿ñ ãàð àðãààð àëò îëáîðëîõîîð àëòíû ÕÕÊ áîëîí áóñàä òîìîîõîã í¿¿ðñíèé óóðõàéã áàðààäàí òýäíèé àøèãëàñàí ãàçàð øîðîîã äàãàæ àìæèðãààãàà çàëãóóëæ èðñýí áèëýý. Îäîîãîîð ýäãýýð õ¿ì¿¿ñèéí òîî Çààìàðò ë ãýõýä 10000 õîë äàâñàí áàéíà. /ªíãºðñºí æèëèéí àëáàäàí í¿¿ëãýõ àæèëëàãààíààñ ºìíº/ ýäãýýð õ¿ì¿¿ñèéí öààíà òýäíèé ãýð á¿ë, ¿ð õ¿¿õýä ÷ ìºí ýíäýýñ àìü àìüäðàëàà çàëãóóëäàã áºãººä ýíý áàéäàë íü íýãýíò Ìîíãîë òºäèéã¿é äýëõèéí îëîí îðíóóäàä ÷ áàéäàã ä íýã ç¿éë.

          Òºâ àéìãèéí Çààìàð ñóìûí íèéò íóòàã äýâñãýðèéí 70 îð÷èì õóâü íü àëò îëáîðëîã÷ îëîí ÕÕÊ îëáîðëîëò ÿâóóëäàã áºãººä ýäãýýð íèíæà íàð óóðõàéí îëáîðëîëò õèéñýí ãàçàðò ãàðààð íàðèéâ÷îàí õàÿãäàë øîðîî óãààäàã. Òýäãýýð õ¿ì¿¿ñ íü ÿìàð íýã ãàëò çýâñýã ýçýìøèõ íü áèòãèé õýë ãàðààðàà ãàçàð óõàõ áàãàæã¿é øàõóó õ¿ì¿¿ñ. ãýòýë Ìîíïîëèìåíò ÕÕÊ-íû çàõèàëãààð òýäíèéã óã õýðýã ãàðàõ ¿åä ãàëò çýâñýã õýðýãëýæ áàéñàí õýìýýí õóäàë öóóðõàë òàðààæ îðîí äàÿàð öàöñàíûã íü ÿàíà. /Õóäàë ãýäãèéã òýð ¿åä õèéñýí áè÷ëýã áîëîí ôîòî çóðàã, ãýð÷èéí ìýä¿¿ëýã áàòëàõ áîëíî./

ÌÎÍÏÎËÈÌÅÒ ÕÕÊ-ÍÈÉ ÀËÒÍÛ

ÓÓÐÕÀÉÍ ÄÀÐÃÀ ÍÀÐÀÍÁÀÒ Õ¯ÍÈÉ ÀÌÜ ÕªÍªªÑªÍ ¯¯?

2006 îíû 07-ð ñàðûí 13 íû ºäºð òºâ àéìãèéí çààìàð ñóìûí íóòàãò áàéðëàõ Ìîí ïîëèìåò õõê íû àëòíû óóðõàéí îð÷èìä õýñýã ãàðààð àëò îëáîðëîã÷èä àëò îëáîðëîõîîð î÷èõîä òóõàéí õõê íû àæèë÷èä ìîä, ÷óëóó øèäýæ õººæ òóóñíû óëìààñ òýäíèé õîîðîíä áàãà õýìæýýíèé ìºðãºë人í ãàð÷, óëìààð Ìîíïîëèìåíò õõê íû óóðõàéí äàðãà Íàðàí áàò, õàìãààëàëòûí àëáàíû äàðãà Òºìºð íàð íü ìàøèíààð õºëºãëºí ãàð àðãààð àëò îëáîðëîã÷èä äýýð èðæ ãàëò çýâñýã õýðýãëýí Õºâñãºë àéìãèéí Öýöýðëýã ñóìûí õàðúÿàò Ä.Ãàíáàòûí àìü íàñûã ñàíààòàéãààð á¿ðýëãýñýí, ìºí èðãýí Áóäðàã÷ààãèéí õºëèéã íü øàðõäóóëñàí ãýìò õýðýã ¿éëäñýí. Òóñ ÕÕÊ-íû óóðõàéí äàðãà Íàðàíáàò, õàìðààëàëòûí àëáàíû äàðãà Òºìºð íàð ãàëò çýâñýã õýðýãëýñýí áîëîõûã òýíä áàéñàí ãàð àðãààð àëò îëáîðëîã÷èä áàéíãà ÿðüæ áàéíà. Òýð áàéòóãàé ãàð àðãààð àëò îëáîðëîã÷èä Íàðàíáàò ýíý õýðãèéã ¿éëäñýí ãýæ ãýð÷èëñýýð áàéíà

 Ýíý íü Íàðàíáàòûã ñýæèãòíýýð òàòàõ õàíãàëòòàé ¿íäýñëýë þì. Îäîî áîëòîë ñýæèãòýíýýð òîîöîîã¿é, á¿ð õýðýãò õîëáîãäîëã¿é áîëãîæ ãýð÷ýýð áàéöààñàí ä¿ð ýñãýýä äàðàãäóóëæýý. Õýðýã ãàðñíû äàðàà ãàð àðãààð àëò îëáîðëîã÷èä: “Ìîíïîëèìåíòèéí äàðãà “Íàðàà õ¿í àë÷èõëàà” õýìýýí ÿðüæ áàéõàä, òóõàéí ¿åäýý “Òºìºð àëñàí, õýðãýý õ¿ëýýñýí” ãýæ ìºðäºí áàéöààã÷ õîõèðîã÷èäîä îéëãóóëàí Òºìºðèéã áàðèâ÷ëàí óóðõàéí äàðãà Íàðàíáàòûã ñóë îðõèñîí áàéíà. Ãýòýë ¿íýí õýðýãòýý Òºìºð íü öýðãèéí áàéãóóëãàä îëîí æèë àæèëëàæ áàéñàí. Ãàëò çýâñýãèéí òàëààð íýëýýäã¿é ìýäëýãòýé íýãýí àæ. Òèéìýýñ ÷ õàìàà çàìáàðààã¿é çýâñýã õýðýãëýæ áàéìààðã¿é ýòãýýä þì. Õàðèí Íàðàíáàò íü ººðèéí ýçýìøèëèéí îëîí áóóòàé áºãººä /áàéëäààíû ãàëò çýâñýã/ òýð ºäºð òýäíèéõýý íýãèéã õýðýãëýæ Ãàíáàòûí àìü íàñûã õºíººñºí ãýæ íèíæà íàð íîòîëæ áàéíà. Ýíý íü ìºíãºí人 ýðäñýí, õººð¿¿, äàâðóó íýãýí áîëõûã õàðóóëæ áàéíà. Ãýòýë ýíý õýðãèéí òàëààð õóóëü õÿíàëòûí áàéãóóëàãûí àæèëòàíóóä õóóëü çºð÷èæ àæèëëààä çîãñîíã¿é õýðãèéã õýðýãñýõã¿é áîëãî÷èõîîä õýíýã ÷ ¿ã¿é àëõàæ ÿâíà. Ãýãýýí öàãààí ºäðººð 21-õýí íàñòàé çàëóóãèéí àìèéã àí õèéæ áàéãàà ìýòýýð áóóäàí õºíºº÷èõººä áàéõàä ãýìò õýðýã áèø õýìýýí õýðãèéã õýðýãñýõã¿é áîëãîñîí áàéäëûã õýí íýãýí çàñàí çàëðóóëäàã, øóäðàãà äàðãà ¿éë àæèëëàãààíäàà áàðèìòàëäàã õóóëü, äýã æóðàì ãýæ áàéíà óó?

ÕÝÐÃÈÉÍ ÃÀÇÐÛÍ ¯ÇÝËÃÝÝÐ ÞÓ ÈËÝЯ¯ËÑÝÍ ÁÝ?

2006 îíû 07-ð ñàðûí 13 íû 12-13 öàãèéí õîîðîíä ãàðñàí áºãººä õ¿í àìüíû õýðýã ãàðñíû äàðààõàí òºâ àéèãèéí çààìàð ñóìûí Õàéëààñò áàãûí ìºðäºí áàéöààã÷ ̺íõòóëãà, õîøóó÷ Ýíõ àìãàëàí íàð õýðãèéí ãàçàð î÷æýý. Õàéëààñò áàãûí öàãäààãèéí õýñýãèéíõýí õýðãèéí ãàçàðò ¿çëýã õèéñýí, ¿çýëãýýð õýðýãòýé õîëáîîòîé îëîí ÷óõàë ç¿éëèéã èëð¿¿ëæ àâñàí áàéõ ó÷èðòàé. Æèøýý íü: òóõàéí ¿åä Õàéëààñò áàãèéí öàãäààãèéíõíû õèéñýí ¿çýëãýýð 4 øèðõýã õîíãèî îëäñîíûã í¿äýýð õàðñàí îëîí õ¿í áàéõàä îäîî õàâòàñò õýðýãò 2 øèðõýã õîíãèî îëñîí ãýæ ã¿æèðäýæ áàéíà. Òóõàéí õýðýã ãàðàõ ¿åä õîõèðîã÷ Ãàíáàòòàé õàìò ÿâñàí áºãººä òýäíèé çàðèì íü õýðãèéí ãàçàðò ¿çëýã õèéõ ¿åä õàìò áàéëöàñàí áàéíà.

Õýðãèéí ãàçðûí ¿çëýã ãýäýã íü òóõàéí õýðãèéí õàìãèéí ÷óõàë, ìºðäºí áàéöààëòûí àæèëëàãàà ÿâóóëàõàä øóóä õîëáîîòîé, ãýìò ¿éëäëèéí øàëòãààí íºõöºëèéã èëð¿¿ëõýä øóóä õîëáîãäîõ íîòëîõ áàðèìòóóäûã èëýðõèéëæ áàéäàã. Ãýòýë Òºâ àéìãèéí çààìàð ñóìàí äàõü ñóì äóíäûí öàãäààãèéí àõìàä Áààòàðãýðýë õ¿ì¿¿ñèéí àìüäðàë ñîíèíä ºãñºí ÿðèëöëàãàíäàà îíöëîí îëîí íèíæàà áàéñàí áîëîõîîð õýðãèéí ãàçðûí ¿çëýã ÷óõàë áèø õýìýýí õýëæýý. Ýíý íü íü òýð ¿åýñ àíõíû õýðãèéí ãàçðûí ¿çëýãýýð èëýðñýí ýä ìºðèéí áàðèìòûã óñòãàõ çîðèëãîòîé áàéñíûã õàðóóëæ áàéíà.

Òºâ àéìãèéí öàãäààãèéí õýñãèéí ìºðäºí áàéöààã÷ Äîðæòàéâàí õýðãèéã àíõëàí ìºðäºõ人 õàâòàñò õýðýãò àâàãäñàí àíõíû òîòëîõ áàðèìòóóäûã çîðèóä óñòãàæ, íýã òàëûã áàðüæ àæèëñàíû ¿ð ä¿íä àëóóð÷èíä ÿë çàâøóóëàõ áîëîëöîîã çîðèëãî, òºëºâëºãººòýéãýýð ã¿éöýòãýñýí áàéíà.

¯¿íèéã áàòëàõ îëîí áàðèìò áàéãààãèéí çàðèìûã äóðüäâàë 

1.    Ñýæèãòíýýð òàòàãäàõ ¸ñòîé Íàðàíáàòûã ñóë îðõèñîí

2.    ßëëàãäàã÷ Òºìºðò öàãäàí õîðèõ òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýý àâàõ ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèíä çààñàí õàíãàëòòàé ¿íäýñëýë áàéõàä àâààã¿é

3.    Ñýæèãòýí¿¿ä óðä÷èëàí òîõèðîëöîîíä õ¿ðñýí áàéõ áîëîìæòîé áàéõàä ò¿¿íèéã àíõààðàëã¿é ÿâñààð õýðãèéí áàéäëûã áóäëèàíòàé îéëãîìæã¿é áîëãîõîä õ¿ðãýñýí.

4.    2006 îíû 07-ð ñàðûí 14 íä íèíæà íàð Ìîíïîëèìåíò ÕÕÊ-íû áààçðóó äàéðàí õîõèðîë ó÷ðóóëñàí áàéõàä ¿¿íèéã 2006 îíû 7-ð ñàðûí 13-íä áîëñîí ìýòýýð öàã õóãàöààãààð ãóéâóóëàí á¿ðòãýæ òîãòîîë ¿éëäýæ, õóäàë áàðèìò á¿ðä¿¿ëæýý. ¯¿íèéã ãýð÷èëýõ ìàø îëîí õ¿ì¿¿ñ áàéäãûí äýýð òóñ ÕÕÊ-íû õàìãààëàëòûí àëáàíû äàðãà àñàí Òºìºð 2 ººð ºäºð áóþó Ãàí áàòûí àìèéã õîõèðîîñîí, Áóä ðàã÷ààãèéí áèåä ãýìòýë ó÷èðóóëñàí ãýìò õýðýã 2006 îíû 07-ð ñàðûí 13 íä õàðèí, Ìîíïîëèìåíò õõê íû áààç áîëîí ìàøèí òýðýã ýä õºðºíãºíä õîõèðîë ó÷ðóóëñàí ÿâäàë 2006 îíû 07-ð ñàðûí 14 íä áîëñîí ãýäãèéã ãýð÷èëäýã.

Íèíæà íàð õ¿í àëñàíä íü äóðãóéöàæ Ìîíïîëèìåíò ÕÕÊ íû áààçðóó äàéðàí îðæ èõ õýìæýýíèé õîõèðîë ó÷ðóóëñàí ÿâäàë íü òýäíèé îíö íîöòîéãîîð ¿éëäñýí õ¿í àìüíû õýðýãòíèéã æèãøèí çýâ¿¿öñýíòýé øóóä õîëáîîòîé þì. Ãýòýë ìºðäºí áàéöààã÷ õýò íýã òàëûã áàðüæ õ¿í àìüíèé õýðýã ãýõýýñýý èë¿¿ Ìîíïîëèìåíò ÕÕÊ-íû ýä õºðºíãºä õîõèðîë ó÷ðóóëñàíûã õýò äºâèéëãºæ áàéíà.

Áàéöààñàí ãýð÷¿¿ä ãýõýä çºâõºí Ìîíïîëèìåò ÕÕÊ íû àæèë÷èä 2ººð ºäºð áîëñîí ç¿éëèéã íýã ºäºð áîëñîí ìýòýýð öàã õóãàöààã áóäëèàíòóóëæ, ãýìò ñàíààãàà íóóí äàëäàëñàí. Èíãýæ íîòîõ áàðèìòûã õóóëü çºð÷èí á¿ðä¿¿ëæ áàéãàà íü ýöýñ ä¿íäýý õýðãèéã õýðýãñýõã¿é áîëãîõ çîðèëãîòîé áàéñàí þì: ãýñýí ñýòãýãäýëèéã õýíä ÷ òºð¿¿ëõýýð áàéíà. ̺ðäºí áàéöààã÷ õÿíàëò òàâüæ áóé ïîðêóðîð , ìºí äýýä øàòíû ïîðêóðîð áîëîõ òºâ àéìãèéí ïîðêóðîð íàð á¿ãä ýëòýýð õóóëü áóñ íîòëîõ áàðèìò öóãëóóëñàí, áîëñîí ÿâäàëûí ¿íýíèéã ãóéâóóëñàí áàòèìòóóä äýýð ¿íäýñëýí õýðýãñýõã¿é áîëãîæ áàéãàà íü òýä ººðñäèé㺺 õýí áîëîõîî ýë÷èëëýý. Òºâ àéìãéèè åðºíõèé ïîðêóðîð Áààñàí öýðýí ïîðêóðîðûí õîõèðõîã÷ òàëä “õýðãèéã ñýðãýýõ áîäîëòîé áàéãàà“ ãýæ õóóðàí ìýõýëæ ÷èðýãä¿¿ëýí äàðñààð ÓÅÏ-èéí áàòëàí ãàðãàñàí ýð¿¿ãèéí õýðãèéí ìºðäºí áàéöààëòûí àæèëãààíä ïîðêóðîðîîñ òàâèõ õÿíàëòûí àæèëä ÝÁØÕ çààëòûã äàãàæ ìºðäºõ àðãà÷èëñàí çààâàðò çààñàí õóãàöààã õýòð¿¿ëýí çºð÷èæ ýíýõ¿¿ òàëààð øèèäâýð ãàðãàõã¿é öàã àâ÷ áàéãàà íü ÿìàð ó÷èðòàé âý?...Öààøäàà ýíý õýðãèéí òàëààð õýíýýñ ÿìàð øèéäâýð ãàðõûã õàðààä ç¿ãýýð ñóóæ áîëîìã¿é áàéäàëä õ¿ðãýâ.